Prenta ķ tveimur dįlkum. Śtgįfa 121a. Uppfęrt til febrśar 1997.
Lög um fangelsi og fangavist
1988 nr. 48 19. maķ
I. kafli.Stjórn og skipulag.
1. gr. Rķkiš skal eiga og reka öll fangelsi hér į landi. Dómsmįlarįšherra fer meš yfirstjórn fangelsismįla.
2. gr. Starfrękja skal sérstaka stofnun, fangelsismįlastofnun, til žess:
- 1.
- Aš annast daglega yfirstjórn į rekstri fangelsa.
- 2.
- Aš sjį um fullnustu refsidóma.
- 3.
- Aš annast eftirlit meš žeim sem frestaš er įkęru gegn, dęmdir eru skiloršsbundiš, fį skiloršsbundna reynslulausn, nįšun eša frestun afplįnunar.
- 4.
- Aš annast félagslega žjónustu viš fanga og žį sem taldir eru upp ķ 3. liš.
- 5.
- Aš sjį um aš ķ fangelsum sé veitt sérhęfš žjónusta, svo sem heilbrigšisžjónusta, prestsžjónusta o.s.frv.
3. gr. Dómsmįlarįšherra įkvešur stašsetningu, gerš og rekstrarfyrirkomulag fangelsa.1)
Fangelsi skiptast ķ eftirtalda flokka:
- 1.
- Afplįnunarfangelsi.
- 2.
- Gęsluvaršhaldsfangelsi.
Ķ afplįnunarfangelsum skal vista žį sem dęmdir eru ķ fangelsi, varšhald og žį sem afplįna vararefsingu fésekta.
Ķ afplįnunarfangelsum mį einnig vista gęsluvaršhaldsfanga ef einangrun telst ekki naušsynleg.
Ķ sérstökum tilfellum mį um skemmri tķma vista afplįnunarfanga ķ fangageymslum lögreglu eša gęsluvaršhaldsfangelsi.
Heimilt er aš vista gęsluvaršhaldsfanga ķ fangageymslum lögreglu.
1)Sjį t.d. rg. 316/1977
(um nżtingu fangelsa ķ Reykjavķk); rg. 112/1978 (um rķkisfangelsisdeild ķ lögreglustöšinni į Akureyri); rg. 584/1981 (um vistun fanga aš Bitru ķ Hraungeršishreppi) og rg. 629/1981, sbr. 24/1982 (um einkennisfatnaš fangavarša).
II. kafli.Starfsmenn.
4. gr. Dómsmįlarįšherra skipar forstjóra fangelsismįlastofnunar og ręšur sérhęft starfsliš. Forstjóri skal vera lögfręšingur. Forstjóri ręšur ašra starfsmenn.
5. gr. Dómsmįlarįšherra ręšur forstöšumann fangelsis. Rįša skal öšrum fremur mann er hefur lokiš višurkenndu lokaprófi frį hįskóla. Heimilt er aš fleiri en ein stofnun heyri undir sama forstöšumann.
Forstöšumašur sér um daglegan rekstur stofnunar.
6. gr. Ķ fangelsum skal starfa hęfilegur fjöldi fangavarša og annars starfslišs. Dómsmįlarįšherra ręšur fangaverši, en forstöšumašur viškomandi stofnunar ašra starfsmenn.
Fangaveršir mega hvorki gera verkfall né taka žįtt ķ verkfallsbošun.
Fangaveršir eiga rétt į bótum fyrir meišsli og tjón sem žeir verša fyrir vegna starfs sķns.
III. kafli.Fangavist.
7. gr. Įkvęši ķ žessum kafla eiga viš žį sem eru vistašir ķ afplįnunarfangelsum.
8. gr. Fangelsismįlastofnun įkvešur ķ hvaša fangelsi afplįnun fer fram. Viš žį įkvöršun skal tillit tekiš til aldurs, kynferšis, bśsetu og brotaferils fangans. Fangi, sem į viš andlega eša lķkamlega fötlun aš strķša eša žarfnast af öšrum įstęšum sérstaks ašbśnašar, skal afplįna ķ žvķ fangelsi sem uppfyllir skilyrši um slķkan ašbśnaš.
Eigi kona ungbarn viš upphaf afplįnunar eša fęši barn ķ afplįnun mį heimila henni aš hafa žaš hjį sér ķ fangelsinu.
9. gr. Afplįnun skal vera samfelld. Ef sérstakar įstęšur eru til stašar er heimilt aš skipta afplįnun. Slķkt hlé mį skiloršsbinda.
10. gr. Heimilt er aš fangelsum verši skipt upp ķ deildir.
11. gr. Fangelsismįlastofnun getur leyft aš dómfelldur mašur sé um stundarsakir eša allan refsitķmann vistašur ķ sjśkrahśsi eša annarri stofnun žar sem hann nżtur sérstakrar mešferšar eša forsjįr, enda sé slķkt tališ henta vegna heilsu hans, aldurs eša annarra sérstakra įstęšna.
12. gr. Fangi, sem lagšur er ķ sjśkrahśs, telst taka śt refsingu mešan hann dvelst žar nema hann hafi sjįlfur bakaš sér veikindin į ótilhlżšilegan hįtt eftir aš hann hóf afplįnun.
13. gr. Ķ fangelsum skal vera ašstaša og tęki til fjölbreyttrar vinnu.
Fanga ber aš vinna žau störf sem honum eru falin.
Fanga skal greiša laun fyrir vinnuna og skal tekiš tillit til aršsemi vinnunnar og launa į almennum vinnumarkaši viš įkvöršun launa.
Vinnulaun mį taka til greišslu į skašabótum eša öšrum śtgjöldum sem fanginn veršur įbyrgur fyrir mešan hann er aš afplįna refsingu.
Samkvęmt beišni fanga mį heimila honum aš uppfylla vinnuskyldu ķ klefa sķnum ef ašstęšur leyfa og ašrar įstęšur męla ekki gegn žvķ. Meš samžykki forstöšumanns fangelsis er fanga heimilt aš śtvega sér vinnu.
Heimila mį fanga aš stunda vinnu utan fangelsis og įkvešur forstöšumašur ķ samrįši viš fangelsismįlastofnun hvernig gęslu skuli hagaš.
Ekki mį setja fanga til vinnu sem er hęttuleg heilsu hans. Fangi skal tryggšur gegn slysum viš vinnu eftir žvķ sem lög um slysatryggingar męla.
Ef fangi er ekki settur til vinnu skulu honum įkvaršašir dagpeningar.
14. gr. Fangi skal eiga kost į žvķ aš stunda nįm. Heimila mį fanga aš stunda nįm eša starfsžjįlfun utan fangelsis og įkvešur forstöšumašur fangelsis ķ samrįši viš fangelsismįlastofnun hvernig gęslu skuli hagaš.
Reglubundiš nįm fanga kemur ķ staš vinnuskyldu.
15. gr. Fanga skal séš fyrir ašstöšu til tómstundaiškana og lķkamsžjįlfunar.
Fangi skal eiga kost į śtivist ķ a.m.k. eina klukkustund į dag nema ašstęšur hamli.
16. gr. Fangi skal vera einn ķ klefa nema sérstakar ašstęšur eša hśsrżmi komi ķ veg fyrir žaš og skal klefinn vera lokašur aš nęturlagi.
Fangi mį samkvęmt nįnari reglum umgangast ašra fanga aš degi til.
17. gr. Fangi hefur rétt til aš žiggja heimsókn af nįnustu vandamönnum sķnum į tilteknum vištalstķmum.
Forstöšumašur getur leyft frekari heimsóknir. Ef sérstakar įstęšur eru fyrir hendi getur forstöšumašur bannaš tilteknum mönnum aš heimsękja fanga, einnig vandamönnum hans.
Fangi getur neitaš aš žiggja heimsóknir manna nema žeirra sem eiga viš hann opinber erindi eša heimsękja hann aš tilmęlum forstöšumanns.
Heimilt er aš leita į žeim sem heimsękja fanga.
18. gr. Fanga er heimilt aš senda og taka viš bréfum.
Heimilt er aš rannsaka bréf ef įstęša žykir til.
Bréf til og frį fanga mį stöšva ef innihald žess gefur tilefni til og skal tilkynna sendanda um stöšvun bréfs.
Bréf til og frį yfirvöldum og lögmönnum fanga skulu ekki rannsökuš.
Fanga er heimilt aš taka viš öšrum sendingum samkvęmt nįnari reglum. Heimilt er aš rannsaka allar sendingar til og frį fanga.
19. gr. Fangi hefur rétt į sķmtölum viš ašila utan fangelsis aš žvķ marki sem ašstęšur leyfa ķ fangelsinu.
Heimilt er aš hlusta į sķmtöl viš fanga. Ef hlustaš er į sķmtal viš fanga skal žaš gert meš vitneskju hans.
20. gr. Dómsmįlarįšherra getur takmarkaš rétt fanga skv. 17.19. gr. vegna öryggis rķkisins.
21. gr. Veita mį fanga leyfi til skammrar dvalar utan fangelsis ef slķkt telst heppilegt sem žįttur ķ refsifullnustu eša til aš bśa hann undir aš afplįnun ljśki.
Leyfi skal ekki veitt ef hętta er į aš fangi misnoti žaš.
IV. kafli.Öryggi ķ fangelsum og agavišurlög.
22. gr. Įfengi, önnur vķmuefni og lyf, sem fangi hefur ķ fórum sķnum viš komu ķ fangelsiš eša kemst yfir ķ žvķ, mį gera upptękt.
Muni, sem tekist hefur eša reynt er aš smygla inn ķ fangelsiš, mį gera upptęka. Žaš sama gildir um muni sem fangi hefur bśiš til eša komist yfir įn leyfis réttra yfirvalda.
Handrit eša annaš skrifaš efni, sem fangi hefur skrįš ķ fangelsinu, er heimilt aš gera upptękt. Žetta į viš ef handritiš eša hiš skrįša efni inniheldur upplżsingar um ašra fanga sem ekki eiga aš vera į allra vitorši, eru ósęmilegar eša ašrar įstęšur męla gegn žvķ aš žaš fari śt śr fangelsinu.
Muni eša handrit, sem lagt hefur veriš hald į og ekki žykja rök til aš gera upptęk, mį afhenda fanga žegar afplįnun lżkur.
Hiš upptęka skal vera eign rķkisins.
Forstöšumašur tekur įkvaršanir samkvęmt žessari grein og skulu žęr bókašar.
23. gr. Ef grunur leikur į aš fangi feli į sér innan klęša efni eša hluti sem honum er bannaš aš hafa ķ fangelsinu er heimilt aš framkvęma lķkamsleit į fanga. Slķka leit mį gera žegar eftirfarandi įstęšur gefa tilefni til:
- 1.
- Žegar fangi kemur ķ fangelsi ķ upphafi afplįnunar eša kemur aftur eftir dvöl utan žess.
- 2.
- Grunur leikur į aš fangi feli į sér hluti eša efni sem honum er bannaš aš hafa ķ fangelsinu.
- 3.
- Įstęša žykir til aš gera skyndileit mešal fanga.
- 4.
- Fangi hefur fengiš heimsókn sem fariš hefur fram įn eftirlits.
Leit į fanga innan klęša skal gerš af starfsmanni sama kyns og fanginn.
24. gr. Heimilt er aš taka žvag- og blóšsżni śr fanga.
Ef grunur leikur į aš fangi feli innvortis efni eša hluti sem honum er bannaš aš hafa ķ fangelsi er heimilt aš framkvęma leit aš fengnu įliti lęknis.
Taka blóšsżnis og leit innvortis skal gerš af lękni eša hjśkrunarfręšingi.
Vitni sama kyns og fangi skal vera višstatt ef ašstęšur leyfa.
Įkvöršun um leit samkvęmt žessari grein skal bókuš og įstęšur tilgreindar.
25. gr. Fanga mį einangra frį öšrum föngum žegar žaš er naušsynlegt vegna öryggis rķkisins. Einnig mį einangra fanga vegna yfirvofandi hęttu sem lķfi eša heilbrigši hans er bśin. Ef hętta er į aš fangi valdi meiri hįttar eignaspjöllum į hśsakosti eša hśsbśnaši fangelsisins mį halda honum einangrušum frį öšrum svo og til aš koma ķ veg fyrir strok.
Žį mį einangra fanga til aš koma ķ veg fyrir aš hann hvetji ašra til aš brjóta reglur fangelsis og hindra aš fangi taki žįtt ķ aš śtvega sér eša öšrum įfengi, önnur vķmuefni eša lyf. Fanga mį sömuleišis ašgreina frį öšrum til aš afstżra žvķ aš hann beiti ašra fanga yfirgangi.
Spennibol og handjįrn mį nota um skamman tķma ef naušsyn krefur.
Įkvaršanir samkvęmt grein žessari skal bóka og įstęšur tilgreindar. [Įkvöršun um einangrun sętir kęru til dómsmįlarįšuneytisins og skal skżra fanga frį žvķ um leiš og įkvöršun er birt. Žegar įkvöršun er kęrš skulu gögn mįlsins žegar send rįšuneytinu. Rįšuneytiš skal taka įkvöršun innan tveggja sólarhringa frį žvķ aš kęra barst, ella fellur įkvöršun śr gildi.]1)
Samžykki fangelsismįlastofnunar žarf til aš halda fanga ķ einangrun samkvęmt grein žessari lengur en 30 daga.
1)L. 31/1991, 1. gr.
26. gr. Fyrir brot į reglum fangelsis mį beita fanga eftirtöldum agavišurlögum:
- 1.
- Įminningu.
- 2.
- Sviptingu réttinda sem fangar almennt njóta samkvęmt lögum žessum og reglugeršum.
- 3.
- Sviptingu vinnulauna.
- 4.
- Einangrun ķ allt aš 30 daga.
Beita mį fleiri en einni tegund višurlaga samtķmis. Višurlögin mį skiloršsbinda.
...1) Strjśki fangi telst tķmi frį stroki og žar til fangi er settur ķ fangelsi į nż ekki til refsitķmans.
Forstöšumašur įkvešur agavišurlög samkvęmt grein žessari. Įšur en hann tekur įkvöršun skal hann ganga śr skugga um hvernig broti var hįttaš meš žvķ aš yfirheyra fangann og meš annarri rannsókn eftir ašstęšum.
Įkvaršanir um agavišurlög skulu bókašar og birtar fanga ķ višurvist vitnis. [Įkvöršun um agavišurlög sętir kęru til dómsmįlarįšuneytisins og skal skżra fanga frį žvķ um leiš og įkvöršun er birt. Žegar įkvöršun er kęrš skulu gögn mįlsins žegar send rįšuneytinu. Rįšuneytiš skal taka įkvöršun innan tveggja sólarhringa frį žvķ aš kęra barst, ella fellur įkvöršun śr gildi.]1)
...1)
1)L. 31/1991, 2. gr.
V. kafli.Żmis įkvęši.
27. gr. Sé fangi lengur en žrjį mįnuši ķ afplįnun er óheimilt aš innheimta opinber gjöld hjį honum mešan afplįnun stendur yfir. Žaš sama gildir ķ tvöfaldan žann tķma eftir aš afplįnun lżkur, allt aš einu įri, vegna opinberra gjalda er į fanga hvķldu er afplįnun hófst og į hann eru lögš mešan į afplįnun stendur.
Drįttarvextir skulu ekki innheimtir af slķkum skuldum fyrir žann tķma sem innheimta skal liggja nišri samkvęmt žessari grein.
28. gr. ...1)
1)L. 19/1991, 194. gr.
29. gr. Fangar, sem afplįna varšhalds- og fangelsisdóma, skulu lįtnir lausir kl. 8 aš morgni žess dags sem afplįnun lżkur.
Fangar, sem afplįna vararefsingu vegna sekta, skulu lįtnir lausir um sama leyti dags og afplįnun hófst.
30. gr. Ķ reglugerš skal setja nįnari įkvęši um fangelsismįlastofnun og hlutverk hennar, um skilyrši žess aš verša rįšinn fangavöršur og menntun žeirra, um vinnulaun og dagpeninga fanga, um nįm fanga og um leyfi til dvalar utan fangelsis.
Heimilt er aš setja ķ reglugerš nįnari įkvęši samkvęmt lögum žessum.1)
1)Rg. 670/1996
(um einkennisfatnaš fangavarša), 569/1988 (um upphaf og lok fangavistar), 119/1990, sbr. 258/1995 og 586/1995 (um bréfaskipti, sķmtöl og heimsóknir til afplįnunarfanga), 179/1992, sbr. 259/1995 (gęsluvaršhaldsvist), 719/1995 (leyfi afplįnunarfanga til dvalar utan fangelsis), 29/1993, sbr. 42/1994 (fullnusta refsidóma) og 132/1995 (dagpeningar fanga). Rg. 11/1996 (menntun fangavarša o.fl.).
31. gr. Lög žessi öšlast gildi 1. janśar 1989. ...